Đến nay, một loạt các vườn ươm doanh nghiệp khoa học - công nghệ đã lần lượt ra đời và phát triển tại các khu công nghệ cao lẫn các trường đại học để ươm các “hạt giống tốt”: Ở TPHCM, các vườn ươm tạo đã được thành lập trong Đại học Bách khoa, Đại học Nông Lâm, Khu Công nghệ cao, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao…; Ở Hà Nội một số vườn ươm ở khu Công nghệ cao Hòa Lạc và một vài trường đại học, thậm chí là dự án của doanh nghiệp, cũng đã được khai triển.
Ở các địa phương khác cũng đã có những vườn ươm được đầu tư lớn, chả hạn như Vườn ươm Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc tại Cần Thơ có tổng vốn đầu tư là 400 tỉ đồng, trong đó phía Hàn Quốc đóng góp tới 70%. Theo dự kiến, đến năm 2015, dự án sẽ được vận hành thử, đồng thời khai triển công tác đào tạo nguồn nhân lực và chuyển giao khoa học công nghệ để hướng tới phía Cần Thơ vận hành độc lập.
Hàng năm, các vườn ươm của Việt Nam thường có các chương trình tuyển chọn các hạt giống, kết nối với một số doanh gia hàng đầu trong ngành để tìm sự tham mưu, đỡ đầu và cả nguồn vốn. Thế nhưng, những khó khăn trong việc tìm vốn và thương nghiệp hóa sản phẩm vẫn luôn cản bước phát triển và hiệu quả của các vườn ươm này.
Theo các chuyên gia, thách thức lớn nhất của hoạt động ươm tạo doanh nghiệp khoa học - công nghệ là chưa có đầu vào tốt và thiếu công cụ hỗ trợ, nhất là dụng cụ tài chính như các quỹ đầu tư mạo hiểm, bởi lẽ đầu tư vào lĩnh vực này cũng được xem là đầu tư mạo hiểm khi tỉ lệ thành công không nhiều.
Theo một chuyên gia ở Đại học Bách khoa TPHCM, ở Mỹ có hơn 1.200 vườn ươm, và 92% doanh nghiệp trong đó ra đời, tiếp chuyện phát triển và thành công sau năm năm, so với tỷ lệ chỉ 21% doanh nghiệp ngoài vườn ươm còn tồn tại được sau khoảng thời kì đó. Trong khi đó ở Việt Nam, theo một cuộc nghiên cứu sơ bộ, 30% doanh nghiệp “chết” trước một tuổi, 50% chết trước hai tuổi và 80% doanh nghiệp chết sau chưa tới ba năm hoạt động.
Ngay cả khi có “hạt giống tốt”, những khâu liên quan như tiếp thị, truyền bá, thương mại hóa các công trình nghiên cứu vẫn là một công việc đầy khó khăn và các doanh nghiệp vẫn phải tự bươn chải.
Hiện tại, vườn ươm của Đại học Bách khoa đang mở các khóa học hướng đến các đối tượng có ý tưởng kinh doanh bên ngoài thay vì chỉ hướng đến đối tượng sinh viên như trước đây, bởi cho đến nay rất ít ý tưởng kinh doanh của sinh viên được khai triển thành những mô hình kinh doanh có thể sản sinh lợi nhuận vì phần lớn sinh viên bận rộn với kết quả học tập và không có điều kiện đeo đuổi đến cùng những ý tưởng của mình.
Ở một vườn ươm khác cũng ở TPHCM, bỏ mức lương tháng 3.000 đô la Mỹ ở một công ty công nghệ lớn, T. Cùng vài người bạn lao vào khởi nghiệp một phần mềm kiểm soát người dùng, ứng dụng trong các dài, ngân hàng… Nhưng vấn đề lớn nhất là đầu ra của sản phẩm, T. Không thể tìm được, và từ chỗ làm ăn khá giả, nay là một con nợ đến nhà cũng không còn vì vợ đòi ly dị.
Trong khi đó, dù không ở trong vườn ươm nào, nhưng với ý tưởng công nghệ tốt, Nguyễn Long, một sinh viên của Đại học Bách Khoa TPHCM lại kiếm được rất nhiều tiền. Năm 2011, Long đã viết ứng dụng Sayit, một một vận dụng giao thiệp trên điện thoại thông minh BlackBerry bằng giọng nói mà người dùng chỉ cần đặt các câu hỏi bằng tiếng Anh, thiết bị sẽ giải đáp, và đưa lên kho vận dụng của hãng RIM, sau này đổi tên thành BlackBerry, với mức giá 4 đô la Mỹ cho mỗi lượt tải về. Và chỉ sau ba tháng, Long đã kiếm được 400 triệu đồng, sau khi đã trừ 30% số tiền mà kho vận dụng của BlackBerry giữ lại.
Đến nay, hàng tháng, Long kiếm được khoảng 100 triệu đồng, và với cương vị là nhà phát triển cấp cao của BlackBerry tại Việt Nam, anh đang viết áp dụng mới chạy trên nền móng mới BlackBerry 10 của chiếc điện thoại này.
| Cơ quan chủ trì Chương trình Vườn ươm Sáng tạo Khoa học và Công nghệ trẻ TPHCM, một chương trình tuyển các dự án có ý tưởng hay dành cho những người tuổi từ 35 trở xuống với việc mỗi dự án được hỗ trợ tối đa kinh phí là 80 triệu đồng, đang tuyển các dự án ươm tạo công nghệ để thực hành trong năm 2014. |
|
