Quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong PCTT Luật PCTT quy định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và cơ sở để xây dựng chiến lược nhà nước về PCTT; xây dựng kế hoạch PCTT cấp nhà nước, cấp bộ, cấp địa phương, lồng ghép nội dung PCTT vào quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, phát triển kinh tế-tầng lớp
Việc PCTT được xác định rõ tổ chức, hộ gia đình và cá nhân chủ nghĩa là chủ thể trong lực lượng PCTT, tầng lớp hóa hoạt động PCTT, đồng thời xác định quân đội, công an là lực lượng nòng cột trong công tác di tản người, công cụ, tài sản, cứu hộ, cứu nạn, bảo đảm an ninh thứ tự xã hội.
QĐND - Thiên tai ngày một có diễn biến phức tạp, khó lường, gây thiệt hại lớn đến đời sống, kinh tế-tầng lớp của tổ quốc.
Để PCTT hiệu quả, luật cũng quy định truyền thông và giáo dục về PCTT bằng nhiều hình thức, phương tiện, đáp ứng nhu cầu tiếp cận thông tin dự báo, cảnh báo thiên tai của tổ chức, cá nhân, đồng thời chú trọng đến việc xây dựng các phương án PCTT theo phương châm “4 tại chỗ”.
Song song, luật cũng quy định thẩm quyền của Trưởng ban chỉ huy PCTT của các bộ, cơ quan ngang bộ để ứng phó thiên tai, hỗ trợ các địa phương PCTT. PCTT được thực hiện theo nguyên tắc cơ bản như: Phòng ngừa chủ động, đối phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả; PCTT là trách nhiệm của quốc gia, tổ chức, cá nhân, trong đó Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, tổ chức, cá nhân chủ nghĩa và cộng đồng chủ động trợ giúp nhau.
Đồng thời luật cũng quy định về nguyên tắc, nội dung hiệp tác quốc tế về PCTT; cơ quan dắt mối và cơ quan có thẩm quyền cộng tác quốc tế về PCTT; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức quốc tế tham gia hoạt động ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai tại Việt Nam.
Về thẩm quyền huy động nguồn lực phục vụ PCTT, luật đã giao cho Chủ tịch UBND các cấp có bổn phận huy động lực lượng, vật tư, công cụ, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để PCTT; huy động tổ chức, cá nhân trên địa bàn phục vụ PCTT và cứu trợ khẩn. Việc thực hành kiếm cứu nạn là nghĩa vụ của UBQGTKCN và lực lượng vũ trang, tổ chức, cá nhân chủ nghĩa đều phải chủ động dự.
Luật PCTT cũng quy định về quyền và bổn phận của hộ gia đình, cá nhân, tổ chức kinh tế, chính trị-tầng lớp, tầng lớp-nghề nghiệp, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế đang hoạt động tại Việt Nam đối với PCTT.
Để công tác PCTT có hiệu quả, ngoài những chính sách đang được thực thi, luật còn quy định chính sách ưu đãi, khuyến khích doanh nghiệp bảo hiểm kinh dinh loại hình bảo hiểm rủi ro thiên tai. Việc hỗ trợ nguy cấp trong và ngay sau khi thiên tai xảy ra phải được thực hành kịp thời để ổn định đời sống nhân dân.
Xã hội hóa công tác phòng, chống thiên tai Luật PCTT quy định có 19 loại hình thiên tai phổ thông: Bão, áp thấp nhiệt đới, lốc, sét, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất do mưa lũ hoặc dòng chảy, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy, nước dâng, xâm nhập mặn, nắng nóng, rét hại, mưa đá, sương muối, động đất, sóng thần và các loại thiên tai khác: Núi lửa, thiên thạch rơi… Bờ sông Hậu ở huyện Châu Phú (An Giang) trực tính bị sạt lở.
Theo đó, công tác PCTT được lồng ghép trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của cả nước, địa phương, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành; dựa trên cơ sở khoa học, kết hợp dùng kinh nghiệm truyền thống, kết hợp giải pháp công trình và phi công trình, bảo vệ môi trường, hệ sinh thái.
PCTT phải gắn với việc đầu tư xây dựng mới hoặc nâng cấp khu thành thị, điểm dân cư nông thôn, công trình hạ tầng kỹ thuật; xây dựng và bảo vệ công trình PCTT. Luật PCTT có hiệu lực thi hành từ 1-5-2014. Luật Phòng, chống thiên tai (PCTT) vừa được Quốc hội duyệt đã tạo cơ sở pháp lý cho việc huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân trên mặt trận này.
Về vật tư, dụng cụ, trang thiết bị, nhu yếu phẩm… Luật quy định nghĩa vụ của cơ quan quốc gia, tổ chức, cá nhân chủ nghĩa, hộ gia đình phải có nghĩa vụ chuẩn bị để ứng phó với thiên tai; quy định các hành vi, hoạt động bị cấm trong PCTT.
Nguồn tài chính cho PCTT bao gồm: Ngân sách quốc gia, quỹ PCTT và nguồn đóng góp tự nguyện của tổ chức, cá nhân.
Đặc biệt, luật cũng quy định rõ thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, chủ toạ UBND các cấp, Ủy ban Trung ương mặt trận sơn hà Việt Nam, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đối với việc huy động, vận động quyên, phân bổ nguồn lực cứu trợ để khắc phục hậu quả thiên tai.
Các cơ quan dự báo, cảnh báo thiên tai phải nâng chất lượng công tác dự báo, cảnh báo thiên tai để phục vụ công tác chỉ đạo, chỉ huy PCTT, giúp cộng đồng chủ động PCTT có hiệu quả. Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM. Luật quy định các tổ chức, cá nhân chủ nghĩa, các bộ, ngành, UBND các cấp đều phải có trách nhiệm đối với hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai. Để ứng phó với thiên tai, luật đã quy định cụ thể bổn phận của Ban chỉ đạo Trung ương về PCTT, Ủy ban nhà nước kiếm Cứu nạn (UBQGTKCN) các bộ, ngành, UBND các cấp, Ban chỉ huy PCTT và lớp cứu nạn các cấp.
Theo đó, UBND, Ban chỉ huy PCTT và tìm cứu nạn các cấp phải có nghĩa vụ thống kê, đánh giá thiệt hại do thiên tai.
Cộng tác quốc tế trong PCTT tả chủ trương hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam trong công tác PCTT, nhằm luật hóa các cam kết và điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham dự ký kết hoặc là thành viên.
